Stress bekijken we in dit verband op basis van computer gerelateerd werk. Het blijkt langdurige mentale inspanning en werkdruk op den duur tot stress te leiden. Het inlassen van rustperiodes kan dit voorkomen. Mensen kunnen echter heel verschillend reageren op een verhoogde werkdruk. Zo is de een goed bestand tegen een hoge werkdruk, en de ander niet. Bij de selectie van personeel wordt vaak rekening gehouden met de mate waarin iemand bestand is tegen werkdruk. Iemand met 'Hart voor de zaak' is ook extra kwetsbaar. Hierdoor kunnen frustraties en teleurstellingen hoog oplopen. Wanneer bijvoorbeeld binnen het bedrijf andere keuzes worden gemaakt, of het niet goed gaat met het bedrijf.

Stress en het Onbeweeglijkheid Syndroom

Onze wervelkolom wordt langzaam, maar meetbaar, samengedrukt wanneer we de hele dag bewegingsarm staan of zitten. Aan het eind van de dag zijn we daarom twee centimeters korter vergeleken met het tijdstip van opstaan. Gelukkig worden we tijdens het slapen ook weer twee centimeters langer. Overdag doet de zwaartekracht de druk op de tussenwervelschijven toenemen. Dat is ook de reden waarom we niet de hele dag mooi rechtop kunnen zitten en steeds van houden willen wisselen of willen ‘hangen’. Het is daarom ook geen wonder dat we met een pijnlijke rug of nek overeind komen nadat we urenlang onbeweeglijk en onder spanning naar het beeldscherm hebben getuurd. Het schadelijke effect van onbeweeglijkheid kan eenvoudig worden waargenomen in het leger. Soldaten die urenlang oplettend op wacht moeten staan vallen wel eens flauw. Dat komt omdat het bloed uit het hoofd trekt en dan langzaam in de benen zakt. Een ander voorbeeld is het ‘economy class syndroom’ in de luchtvaart. De combinatie van bewegingsarmoede in de smalle vliegtuigstoel en ook uitdroging bevordert trombose en het risico van infarcten. Daarbij komt dan nog de stress bij door gebrek aan privacy, het mogelijk kunnen missen van een aansluitende vlucht en vliegangst.

Stress en een gebrek aan beweging is een probleem van het werken achter beeldschermen. Immobiliteit is één van de vloeken van het tijdperk waarin we voorlopig zullen blijven leven. 

In comfortabele en ergonomisch verantwoorde stoelen zitten we toch nog gespannen en met ingehouden adem naar het scherm te kijken terwijl we de wijsvinger boven de muis fixeren, wachtend op de reactie op onze laatste klik.  Gezien de bovenstaande beschouwingen is het duidelijk dat een belangrijk deel van RSI-preventie is gebaseerd op voortdurende beweging en op afwisseling van taken. Dit onderbouwde advies is eenvoudig, maar de praktijk van alledag is weerbarstiger. Er worden op kantoor heel wat gedachten en argumenten geformuleerd die deskundig advies ondermijnen: ‘Ik heb er geen tijd voor’, ‘Mijn baas denkt dat ik lui ben’, ‘Er is zo veel te doen’ en zo voort.

De tijd vliegt achter het beeldscherm. Het is verbazingwekkend hoe snel een uur voorbijvliegt zonder uit de stoel op te zijn gestaan of zelfs maar van het scherm te hebben opgekeken. Dat komt omdat je volledig in de ban van de informatie of het spel op het scherm bent geraakt. Het is daarom een goede gewoonte om pauzesoftware in te stellen op twintig minuten voor het aankondigen van een paar rek- en strekbewegingen. Het is verbluffend om vast te moeten stellen dat twintig minuten zo kort duren en dan te bedenken dat je dan twintig minuten lang niets anders hebt gedaan dan zitten en staren naar het scherm. Ook mensen die geen klachten ervaren profiteren van al die korte herstelmomenten. Dat rapporteren ze tenminste, tot hun eigen verrassing, gezien de extra energie die ze ’s avonds over hebben.

Lage statische spierspanning

Het probleem van ons informatietijdperk is niet alleen onbeweeglijkheid maar het feit dat we tijdens het computerwerk een verhoogde en statische spierspanning opbouwen en vasthouden. Een geringe verhoging van de spierspanning veroorzaakt een sterke afname van de doorbloeding (tot wel 80%). Het is mogelijk om bewust te worden van de statische spierspanning tijdens het werken. Het nemen van regelmatige micro- en macropauzes vermindert het effect van statische spierspanning omdat de doorbloeding dan weer toeneemt. Een instructieve methode om bewustwording van spierspanning te trainen is biofeedback (EMG). Steeds meer Arbodiensten en fysiotherapeuten maken er dankbaar gebruik van.