Aspecifieke klachten bij computergebruik
Aspecifieke KANS (Klachten Armen, nek en schouder)
KANS is de nieuwe benaming voor RSI klachten. Er is gekozen voor een andere naamgeving omdat de term KANS de klachten beter omschrijft. RSI staat voor Repetitive Strain Injury, oftewel klachten die zijn veroorzaakt door het herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde beweging. KANS staat voor klachten aan de arm, nek en/of schouder waaraan geen acuut trauma of een systematische ziekte ten grondslag ligt. KANS klachten worden in het algemeen gezien als overbelasting klachten. Ze kunnen worden opgedeeld in “aspecifieke klachten” en "specifieke".
- Bij aspecifieke KANS klachten heeft een patiënt last van de nek, schouders en/of arm, maar is er geen medisch aantoonbare afwijking voor de klachten. Verder onderzoek en behandeling wordt gedaan door de arts of fysiotherapeut
- Onder specifieke KANS klachten vallen alle aandoeningen waarbij een duidelijke medische diagnose gesteld kan worden die de klachten veroorzaakt. Denk bijvoorbeeld aan alle fysieke aandoeningen van de schouder en bijvoorbeeld het Carpaal Tunnel Syndroom of de ziekte van Quervain.
Oorzaak bij aspecifieke KANS
De oorzaak kan liggen in fysieke belasting (herhalende bewegingen, statische bewegingen en een verkeerde ergonomie), omgevingsfactoren of psychische belasting (stress).
De belangrijkste risicofactoren die aspecifieke KANS kunnen veroorzaken:
- Bewegingsarmoede en statisch werken. De spieren kunnen zich niet ontspannen en herstellen.
- Het maken van precieze en weinig kracht vergende bewegingen met de muis. Om de muis toch stabiel te kunnen houden blijven de spieren van de nek en de schouders gespannen. Ook de adem wordt vastgehouden of blijft oppervlakkig. Koude handen dragen bij aan de spanning en oppervlakkig ademen.
- Werken met gebogen polsen. Deze werkhouding veroorzaakt irritatie van zenuwen en bloedvaten als gevolg van overmatige druk.
- Gelijktijdig typen en telefoneren. Werken met licht opgetrokken schouders wordt bevorderd wanneer tijdens het typen ook wordt getelefoneerd. De telefoonhoorn wordt dan tussen de schouder en het oor geklemd. De spieren kunnen zich niet ontspannen en dat verhindert het herstel.
- Het ontbreken van voldoende steun voor de rug. Scherpe randen van het bureau of een slappe, onvoldoende meegevende stoelleuning veroorzaken spierspanning ter voorkoming van overmatige druk.
- Asymmetrisch werken. Werken in een gedraaide houding veroorzaakt verkorting van de spieren. Het gevolg is dat spieren niet meer terugkeren in de neutrale rusthouding.
- Omgevingsstress. Lawaai, tocht, kou en andere omgevingsstressoren zijn er de oorzaak van dat het lichaam in een geïrriteerde of alerte toestand wordt gehouden.
- Langdurig zitten. Ononderbroken, zittend werken veroorzaakt spanning in bepaalde spieren, verminderde bloedsomloop, vermoeidheid, toenemende spanning op de tussenwervelschijven en de neiging om met het hoofd naar voren te werken.
- Onvoldoende gezichtsvermogen. Om beter te kunnen zien wordt het hoofd automatisch dichter naar het beeldscherm bewogen. De spieren van het gezicht worden dan samengetrokken. De ademhaling wordt oppervlakkiger. Mensen die een bifocale bril gebruiken bewegen minder omdat ze maar door een klein gedeelte van het brillenglas kunnen kijken. Reflectie op het scherm vergroot de risico’s.
Klachten bij aspecifieke KANS
Klachten die kunnen optreden bij aspecifieke KANS zijn pijn en stijfheid in de spieren van onderarmen, polsen en/of handen, een uitstralende pijn in de arm, nek en schouder, tintelingen in de handen en/of vingers en een moe gevoel in de armen. Deze klachten kunnen optreden in verschillende mate van heftigheid.