Stress, hoe herken ik het en wat kan ik er aan doen?
"Druk, druk, druk" of “Ik ben gestrest”, dit zijn veelgehoorde uitspraken in deze tijd. Maar wat is stress precies, wat doet het met je lichaam en hoe kunnen je zelf stress verminderen?
Wat is stress?
Een goed voorbeeld om stress uit te leggen is het voorbeeld van het kwijtraken van je sleutels. Veel mensen zijn hun sleutels wel eens kwijt geraakt. Je voelt je dan gestrest. Door deze stresssituatie (stressor) gebeurt er iets in de hersenen. Er wordt een deel van de hersenen geactiveerd dat het stresshormoon cortisol afgeeft. Door dit hormoon kun je tijdens zo’n stresssituatie bijvoorbeeld gaan zweten. Wanneer je de sleutels weer hebt gevonden, gaat het stressniveau in het lichaam weer naar beneden. Dit komt doordat een ander gebied in de hersenen het stresshormoon weer afremt. Het zweten verdwijnt.
Positieve stress
Wanneer je een stressvolle situatie meemaakt, lost je lichaam dit vanzelf weer op. Dat is maar goed ook, want wij hebben gezonde stress in het dagelijks leven nodig. Men ziet stress vaak als iets negatiefs. Maar wat is dan gezonde stress? Een voorbeeld is het behalen van een deadline. Je stresslevel gaat hierdoor ook omhoog, je concentratie neemt toe, je wordt alerter en je creativiteit wordt gestimuleerd, zodat je de deadline haalt.
Negatieve stress
Wanneer er teveel stresssituaties zijn, komt er in de hersenen teveel cortisol vrij. Bijvoorbeeld het aannemen van te veel projecten op het werk, omdat je bijvoorbeeld geen nee durft te zeggen, terwijl het eigenlijk onmogelijk is. Het gebied wat normaal gesproken de stress remt kan zoveel stresshormoon niet meer remmen en raakt overbelast. De stress zit in je hele lichaam, waardoor je lichamelijke klachten kunt krijgen zoals hoofd- en rugpijn. Hierdoor kan je opeens normale situaties, zoals het gekibbel van je kinderen niet meer aan en raak je geïrriteerd. Je kunt dit vergelijken met het spreekwoord "dweilen met de kraan open". Je probeert het water (stresshormoon) weg te dweilen, maar als je de kraan niet dicht doet (de stressor) blijft het water stromen.
Stress vermindering
Er zijn verschillende manieren om stress te verminderen en daardoor de belastbaarheid van het lichaam in balans te houden. Dus ontspanning versus spanning. Lees hier onze tips:
- Stresseducatie. Meer kennis zorgt voor minder stress.
- Lichamelijke beweging. Zorg voor meer gelukshormonen door lichamelijke beweging.
- Lichaamsbewustzijn. Wat voel je?
- Ontspanning. Neem tijd om te herstellen van inspanningen en de stressors.
- Ademhaling. Beinvloed jouw gemoedstoestand door een goede ademhaling.
Stress vermindering op het werk
Het is van belang dat wanneer je stresssymptomen herkent, je gaat onderzoeken wat de stressor hiervan is. Het is soms lastig om direct een oplossing voor het wegnemen van de stressor te vinden. Maar er zijn natuurlijk hulpmiddelen die er voor zorgen dat de lichamelijke symptomen/klachten van stress verminderen. Je kunt dit doen door de belasting te verlagen naar het niveau van de belastbaarheid. Wanneer je door stress lichamelijke klachten krijgt, zoals bijvoorbeeld rugpijn, dan is het van uiterst belang dat je een goede ondersteuning van de rug hebt. Letterlijk een steuntje in de rug. Dit kan bijvoorbeeld door een stoel te gebruiken die voor jou als persoon geschikt is. Nekpijn bij stress komt vaak door een verhoogde spierspanning. Wanneer je werkzaam bent op een werkplek, die niet op de juiste manier is ingesteld en waar je continu met je schouders opgetrokken zit, wordt de nekpijn natuurlijk niet minder. De spierspanning in nek/schouder wordt verminderd door bijvoorbeeld een compact toetsenbord en een ergonomische muis te gaan gebruiken.
Het belangrijkste is dat je de omgevingsfactoren gaat aanpassen aan jouw belastbaarheid. Wanneer je belastbaarheid weer hoger wordt, kun je langzaam de belasting ook weer op gaan bouwen.
